[ Pobierz całość w formacie PDF ]

w przebiegu akcji opery. Przedstawiono nowe zależności, ponieważ były one nieodzowne dla
zrozumienia tej opery przez dzieci. Czuliśmy się odpowiedzialni za to, aby wątki baśni były
zrozumiałe dla dzieci przez wszystkie dni projektu. zagwarantowanie dzieciom logicznych
zależności w przebiegu akcji bajki było także przedmiotem naszej osobowej
odpowiedzialności. W konsekwen-^ ta teoretyczno-kształceniowa decyzja, jako innowacja
metodyczna, musiała umożliwić kształcenie poprzez doznanie, co było także przewodnią
7Q
myślą projektu, zrealizowane na płaszczyz
nie relacji. W tym zawiera się
uzasadnienie zmian w treści tematu.
Pewien przykład z projektu realizowanego w Olsztynie wyjaśnia, że
w procesie przygotowania baśni także dzieci były w stanie przejmować odpowiedzialność.
Pewien chłopiec zdecydował się na rolę ojca. Dzieci zbłądziły w lesie, zapadła noc.
Symbolem nocy była rozciągnięta nad dziećmi (przez grających drzewa) ciemna materia.
Chłopiec grający ojca próbował wyrwać dzieci z zagrożenia nocy. Na twarzy chłopca
rysowała się wyraz
nie powaga i dramatyzm sytuacji. Walczył jak ojciec o swoje dzieci. Gdy
zauważył, że noc się nie podda, wyjął siekierkę i próbował ściąć drzewa. Czynił to wszystko,
by ratować swoje dzieci, jednakże moc nocy była silniejsza. Chłopiec doznał uczucia
tragizmu i sam stał się żywym elementem akcji bajki. Próbował wszystkiego, by uratować
swoje dzieci. Ważne tu jest spostrzeżenie, że zachował przy tym granice swej roli. Nie
zakłócił przebiegu dalszej akcji, gdy jego starania się nie powiodły. Przejął odpowiedzialność
za swoją rolę i podążył za nią. Przykład ten wskazuje na wymiar doświadczenia, które stało
się dostępne dla dzieci poprzez sposób przeprowadzenia projektu. Zwątpienie ojca,
kreatywne poszukiwanie rozwiązania nie byłoby możliwe na drodze tradycyjnego nauczania.
Książka z obrazkami czy też odczytanie bajki nie dałoby chłopcu nigdy takiej możliwości
intensywnego przeżycia ojcowskiego zwątpienia oraz pełnego odpowiedzialności działania.
Kwestia kształcenia
Na zakończenie należy przyjrzeć się aspektowi kształcenia. Pedagog Wol-fgang K-lafki
postuluje odwrót od pojęcia kształcenia w dawnym znaczeniu tego słowa. Określa on
kształcenie jako "fenomen, dzięki któremu - przez doznanie i rozumienie drugiego człowieka -
przekonujemy się bezpośrednio o jedności obiektywnego (materialnego) i subiektywnego
(formalnego) momentu" (Klatki 1985). To skrzyżowanie formalnych i materialnych aspektów
prowadzi wg Klafkiego do podwójnego odkrycia: z jednej strony do odkrycia człowiekowi
przedmiotu, z drugiej strony - człowieka przedmiotowi.
W odniesieniu do naszego projektu po stronie materialnej na pierwszym miejscu znajduje się
rozumienie przebiegu akcji. Fakt, że ten cel został osiągnięty, jest bezdyskusyjny, bowiem w
ostatnim dniu projektu dzieci były w stanie opowiedzieć bajkę od początku do końca, tzn.
każde z dzieci potrafiło precyzyjnie odegrać swoją rolę i tym sposobem opowiedzieć wspólnie
z innymi dziećmi swoją wersję bajki. Przeżycie okazało się więc skuteczną drogą przybliżenia
tym dzieciom baśni jako dobra kulturalnego.
Osobną sprawąjest kwestia muzyki: opera dla dzieci niesłyszących? Muzyka była z jednej
strony ważna dla nas, ponieważ wpływała decydująco na atmosferę. Bez niej byłoby
znacznie trudniej wyrazić treść i przesła
nie bajki. Pełne wyrazu melodie i utwory, które przypisano pojedynczym rolom, wyrażały
uczucia bezpieczeństwa, zagrożenia, strachu i radości. Także wobec dzieci muzyka odegrała
ważną rolę: niektóre z nich rozpoznawały z pewnością zmianę muzyki, która była dla nich
sygnałem do włączenia się do gry, inne poruszały się nawet w takt muzyki. Przypuszczalnie
wszystkie dzieci -jak zawsze - mogły także odbierać nastroje, reagować na czynniki
prozodyczne, które przypisano poszczególnym fragmentom muzycznym. [ Pobierz całość w formacie PDF ]