[ Pobierz całość w formacie PDF ]
obecności papieża Stefana IV w Reims. W przyszlości jednak wszystkie koronacje odbywały się w
Watykanie, gdyż diadem należał do św. Piotra.
Autorytet papiestwa rósł choć jego ingerencja w sprawy lokalne kościołów był mniejsza, lecz Rzym
był miejscem, gdzie zwracano się przy wielu sporach, a także w wyniku stworzenia falsyfikatu
Pseuo-Izydora w IX mówiącego o fałszywych dekretach, które jeszcze bardziej podniosły autorytet
Stolicy Apostolskiej. Bizancjum mało interesował się Rzymem, jedynie przy sporach i konfliktach
jak za tzw. Schizmy focjańskiej. Do proregatyw papieskich należała zgoda do założenia nowej
prowincji kościelnej, darowanie paliuszu metropolicie bądz biskupowi, a także mianowanie
duchownych do szerzenia chrześcijaństwa u pogan(licenti apostolica).
Karol Wielki zakładając za zgodą papiestwa prowincję salzburską dokonał precedensu, ktory
potwierdził wladzę papiestwa. Wymagał też aby arcybiskupi otrzymali od papieża paliusz. Jednak z
listów Karola wynika, że papież był jedynie osobą modlącą się za dobro imperium i nawracanie
pogan, a król czynil to w praktyce, mając większą władzę od papieża. W 823 r papież był
zobowiązany przed konsekracją biskup miał obowiązek złożyć hołd wierności cesarzowi. Gdy
jednak państw Franków było rozdrobnione tacy bp Rzymu jak Mikołja I i Jan VIII (872-882) sami
wpływali na decyzję kto zostanie cesarzem.
1.6. Reforma Kościoła i renesans karoliński
Począwszy od Pepina Małego z Karlomanem po Karola Wielkiego i Ludwika Pobożnego
monarchowie przywiązywali uwagę do reformy Kościoła. Chcieli, aby w świątyniach odprawiali
odpowiednią liturgię, czytali odpowiednio przetłumaczone Pismo Zwięte, mnisi mieli przestrzegać
reguły św. Benedykta, kanonikom narzucili własną regułę. Z reformą wiązała się też reforma
szkolnictwa. Za ostatnich Merowingów nastąpił kryzys oświaty z powodu rozpowszechnieniu się
języków romańskich i zaniku szkolnictwa domowego. Potrzeba było nauczć języka łacińskiego a
także pisać i czytać. Na dworach Karola Wielkiego działali tacy uczeni jak Anglosas Alkuin, pisarz
kościelny, Hiszpan Teodulf, teolog,Longobard, Pawel Diakon i młodszy erudyta Einhard ( %7ływot
Karola Wielkiego).oraz Dhuoda.
Zaczęto też za radą Alkuina tworzyć szkoły przyklasztorach, katedrach i kościołach wiejskich, które
ożywiły życie intelektualne wśród Franków, którzy otrzymali rydymenta wiedzy. Rozpowszechniły
się także po klasztorach skryptoria. Szkolnictwo oparlo się na nauce czytania i pisania z dzieł
natycznych i podręczników gramatycznych ze starożytności, co ożywiło studia nad kulturą
antyczną. Dodatkowo mobilizował fakt że państwo Karola Wielkiego jest próbą odnowienia
Cesarstwa Rzymskiego. Obecność w szkole zagadnień o Kościele doprowadzila do ożywienia się
dyskusji teologicznych wśród duchownych. Paschasius Ratbertus i Ratramnus z Korbei wiedli np.
Spór o pojmowanie Eucharystii, a Sas Gotszalk wiele kontrowersji wzbudził swoją tezą o
podwójnej predystynacji. Filozofia także się rozwinęła choć poza Janem Szkotem Eriugenem stała
na propedeutycznym poziomie. Filozof tez za Karola Aysego skomentowal utwór pseudo-
Dionizego Areopagity, gdzie pokazał Boga jako zródło wszelkiej rzeczywistości.
Istniała też historiografia w formie roczników ( Prudencjusz z Troyes, Hinkmar z Reims)
biografistyka (Einhard, Theagan), historia współczesna (Nithard) i powszechna (Frechulf)
Karolingowie dążyli do ujednolicenia zasad i zwyczjow w życiu religijnym i intelektualnym.
Wielkim osiągnięciem było wprowadzenie przez Karola Wielkiego uniwersalnego pisam minuskuły
karolińskiej, którą zaczęli w książkach stosować posłuszni mnisi w skryptotiach. Po pierwsze
wszystkie te zabiegi mialy stworzyć prawdziwe jedni imperium, a po drugie wierzono, że istnieje
określona miara wszystkiego i jeden jedyny wzorzec do ktorego dążono.
Pisano też kapitularze, poliptyki,kartularze świeckie, co dowodzi, że rozwijało się pismo na rzecz
świckich instytucji, choć to na potrzeby Kościola byl skierowana reforma, czego dowodzi brak
rozwinięcia się języków narodowych i ich pisma. W tym samy kierunku szła sztuka i malarstwo
sakralne jak i budownictwo.
1.7. Kryzys i rozpad imperium karolińskiego
IX w to dla imperium okres niepowodzeń w ekspansji, osłabienia autorytetu monarchy, rozbicia na
zwalczające się królestwa i czas zewnętrznych najazdów(od lat 40)
Nic nie zapowiadało takiego kryzysu, gdy na tron wstąpił Ludwik Pobożny ( 814-840)
wprowadziwszy rygor moralny i wypędziwszy współpracowników ojca a nawet jego córkę za
swobodę obyczjów Kościół i cesarstwo było dla niego czymś tożsamym i jego misja jak i
urzędników miała chrakter ministerium, czyli służby. On był najważniejszym z ministrów. W 817 r
Ludwik Pobożny podzielił między swoich synów Lotara, Pepina i Ludwika terytorium państwa, aby
wbrew pozorom w obronie jedności kraju. Lotar dostał największą część i wkrótce został
wyniesiony do godności współcesarza, Pepin dostał Akwitanie, a Ludwik Bawarię. O jedność kraju
zabiegali dostojnicy królewscy jak bp Reims Ebo czy Lyonu Agobard jak i najwyższa arystokracja
mająca swoje posiadłości rozsiane po całym cesarstwie.
W 822 r Ludwik Pobożny poddał się publicznej pokucie za to, że najechał swojego bratanka i
oślepił Bernarda króla Włoch. Te wydarzenie pokazało, że cesarz jak każdy urzędnik może ponieść
karę. Natomiast za czasów Ludwika ogromne znaczenie zyskał episkopat frankijski, który
skutecznie wprowadzał myśl gelazjańską, uznając się za nauczyciela cesarza, który nie mógł
ingerować w życie Kościoł, co jeszcze przed laty było nie do pomyślenia. Duchowieństwo stało się
odrębną grupą polityczną niezależną od władcy i arystokracji, walczącą o swoje interesy i reformy
Kościoła.
Sytuacje państwa skomplikowały spory rodzinne wśród dynasti. Od 819 r syn z Judyty, drugiej
żony Ludwika, nie zgadzał się na stan rzeczy potwierdzony w 817 r. Ludwik próbując wyznaczyć
mu terytorium do rządzenia doprowadził do konfliktu, często zbrojnego ze starszymi synami, a
także ze zwolennikami jedności cesarstwa.(830-833). Osamotniony cesarz został zmuszony do
[ Pobierz całość w formacie PDF ]