[ Pobierz całość w formacie PDF ]

" Pod koniec XVII wieku monarchia absolutna przerodziła się w monarchię parlamentarną:
1) przewagę w tym okresie uzyskała Izba Gmin
2) ministrowie byli w pełni pod kontrolą IG
3) po 1689 już żaden król nie próbował sprawować rządów osobistych
8. Parlament w XVIII\XIX  kształtowanie się systemu rządów parlamentarno-gabinetowych
" W XVIII wieku, impeachment przeistoczyła się w odpowiedzialność konstytucyjną członków
gabinetu
" W przypadku naruszenia prawa przez nich, IG formułowała oskarżenie, a sądem była Izba Lordów 
odpowiedzialność prawna nie dawała jednak możliwości usunięcia ministra, jeśli działał zgodnie z
prawem  tzw. odpowiedzialność polityczna
" Odpowiedzialność polityczna ministrów wykształciła się na bazie prawa interpelacji poselskich w
stosunku do królewskich urzędników
- polega więc ona na możliwości usunięcia ministra, jeżeli prowadzi politykę niezgodną z wolą
większości parlamentarnej
- dymisja ministra jest następstwem uchwalenia przez Izbę w stosunku do niego votum nieufności
" Równolegle kształtowała się zasada solidarnej odpowiedzialność gabinetu przed parlamentem 
jeżeli zakwestionowane zostaje postępowanie choć jednego ministra, to ustępuje cały gabinet
" Podstawowe zasady brytyjskiego systemu parlamentarno-gabinetowego:
1) zasada nieodpowiedzialności króla
2) zasadzie politycznej, prawnej (konstytucyjnej) i solidarnej odpowiedzialności gabinetu
3) partyjność, a ściślej dwupartyjność składu Izby Gmin
4) trójpodział władzy
5) szczególna budowa egzekutywy: dwuszczeblowa:
a) głowa państwa  organ jednoosobowy, król lub prezydent
b) gabinet, rząd, rada ministrów  organ kolegialny
(najważniejsze kryterium odróżnienia od systemu prezydenckiego)
6) teoria rządów alternatywnych  zalegalizowana opozycja polityczna
" Monarcha, który był nieodpowiedzialny politycznie i prawnie miał:
1) powoływać gabinet
2) teoretycznie miał prawo swobodnej nominacji ministrów i ich zwalniania
-> w praktyce musiał mianować na premiera, tego, który ma większość w IG (a zatem był to zawsze
lider zwycięskiej partii)
-> premier przedstawia królowi skład swego gabinetu, który król zatwierdza
3) hamulcem dla ewentualnego nadużywania uprawnień władzy ustawodawczej, jest to, iż monarcha
może rozwiązać IG w sytuacji wotum nieufności dla gabinetu
-> należy zaznaczyć, iż przedterminowe wybory były w Anglii rzadkością  system angielski
cechował się stabilnością władzy ustawodawczej i wykonawczej
4) monarcha zachował sankcję królewską względem uchwał parlamentu
- jednak od początku XVIII nie zdarzyło, się by król odmówił sankcję i w wyniku desuetudo
królowie stracili prawo sprzeciwiania się uchwałom parlamentu
" Gabinet:
1) jest odpowiedzialny przed parlamentem prawnie, politycznie i solidarnie za swoją i króla
działalność (kontrasygnata)
2) upada, jeśli nie ma poparcia IG
-> uzależnienie władzy wykonawczej od władzy ustawodawczej
9. Ewolucja Izby Lordów w XX wieku
" Izba Lordów w XIX wieku była najbardziej archaiczną instytucją państwową
- zasiadali w niej podobnie jak w średniowieczu dziedziczni parowie Anglii oraz lordowie
powoływani przez króla
- z uprawnień tych korzystali wszyscy monarchowie  stąd ich liczba rosła
" Izba Lordów była równorzędną z IG izbą ustawodawczą i istniał jej bezwzględny wymóg zgody
przy stanowieniu wszelkich ustaw
- kiedy IG zmienił skład na skutek demokratyzacji, stanowiska tych izb stawały się coraz bardziej
odmienne i znacznie to komplikowało proces ustawodawczy
" Coraz powszechniejsze było przekonanie, iż pełnia władzy powinna należeć do całego narodu  a
zatem reprezentującej go IG, mimo to IL zachowała w XIX wieku swoje uprawnienia
" Dopiero kilkuletni spór w latach 1906-1911 który uniemożliwił funkcjonowanie parlamentu i
państwa doprowadził do znacznego ograniczenia kompetencji IL:
1) pozbawiona została równorzędnego charakteru względem IG
2) Parliament Act przyznał IL tylko prawo weta zawieszającego, ale skutecznego tylko przez trzy
kolejne sesje w ciągu 2 lat
-> po IIWW zmniejszono to do dwóch sesji i jednego roku
-> a prawo weta nie przysługiwało w stosunku do ustaw budżetowych
(otrzymali za to prawo wnoszenia poprawek  która IG mogła przyjąć lub odrzucić)
" W XX wieku ograniczono także sądowe uprawnienia Izby Lordów
- przez desuetudo straciła także działanie IL jako trybunału sądzącego w trybie oskarżenia
impeachment
- straciła także uprawnienia sądu parów (1948)
10. Ostateczny kształt brytyjskiego parlamentu:
" Do parlamentu należy pełnia władzy ustawodawczej:
1) inicjatywa ustawodawcza
2) prawo stanowienia budżetu
" Od 1911 kadencja wynosi 5 lat (wcześniej 7)
" IL:
1) zachowała swój arystokratyczny charakter
- składała się dalej z dziedzicznych i dożywotnich lordów oraz lordów duchownych
2) Izba ta ma coraz więcej członków  obecnie około 1000
- zwykle jednak tylko część z nich uczestniczy w obradach, którym przewodzi lord kanclerz
3) obecnie w izbie wyższej dominuje arystokracja finansowa (nie ziemska)
- od 1958 godność para przysługuje także kobietom
4) brak równorzędności z IG, tylko weto zawieszające
5) cieszy się dużym autorytetem i w społeczeństwie i w IG, która na ogół uwzględnia zgłaszane
przez nie poprawki
6) po IIWW straciła większość uprawnień sądowych, ale stanowi nadal sąd apelacyjny najwyższej
instancji
" IG:
1) po 1911 jedyny organ prawodawczy o pełnych kompetencjach ustawodawczych
2) zasiadają w niej posłowie wybierani w oparciu o czteroprzymiotnikowe prawo wyborcze w
jednomandatowych okręgach
3) poza prawami ustawodawczymi i budżetowymi, posiada pełnie praw kontroli nad rządem, który
jest przed nią odpowiedzialny politycznie i solidarnie z swoją jak i króla działalność
-> w praktyce ustrojowej, możemy mówić o ograniczeni roli IG  jest to związane ze wzrastająca [ Pobierz całość w formacie PDF ]