[ Pobierz całość w formacie PDF ]

e) rozrachunki o charakterze publicznoprawnym,
f) rozrachunki z pracownikami i innymi osobami nieprowadzącymi ksiąg rachun-
kowych,
g) rozliczenia międzyokresowe (czynne i bierne) kosztów oraz przychodów,
h) kapitały i fundusze,
i) rezerwy,
j) środki trwałe w budowie, z wyjątkiem stanowiących ich element maszyn i urządzeń,
k) ulepszenia dokonane w obcych środkach trwałych,
l) stany remontów w toku,
ł) fundusze specjalne (w tym zakładowy fundusz świadczeń socjalnych),
m) inne aktywa i pasywa.
Inwentaryzacji w drodze porównania z dokumentacją oraz weryfikacji podlega-
ją również stany aktywów lub pasywów, których nie dało się zinwentaryzować spi-
sem z natury lub potwierdzeniem sald (np. kontrahent będący dłużnikiem nie re-
aguje na wielokrotne propozycje uzgodnienia sald, co może oznaczać, że
wierzytelność taka jest wątpliwa lub sporna; środki trwałe niepodlegające w da-
nym roku spisowi z natury z uwagi na przyjętą zasadę ich inwentaryzacji raz w cią-
gu czterech lat, nieuzgodnione z wierzycielem zobowiązania).
9. Spisów z natury dokonują zespoły (grupy) spisowe, pod nadzorem komisji in-
9
.
wentaryzacyjnej oraz właściwych komórek merytorycznych (np. w odniesieniu do
produkcji w toku  działu produkcji, do materiałów  działu zaopatrzenia, a także
pionu księgowości).
10. Uzgodnienia sald z bankami i kontrahentami oraz porównania z właściwą doku-
1
.
mentacją, a także weryfikacji stanów wynikających z ewidencji księgowej dokonują wy-
znaczeni pracownicy księgowości, z udziałem w szczególnych przypadkach odpowied-
nich pracowników komórek merytorycznych lub ekspertów (rzeczoznawców). Udział
rzeczoznawców z komórek merytorycznych jest celowy, np. do uzgodnienia skompliko-
wanych rozrachunków z odbiorcami zagranicznymi przy saldach związanych z kompleta-
cją dostaw, przy inwentaryzacji składników niedostępnych oglądowi, udziałów w innych
jednostkach, skomplikowanych nakładów dotyczących środków trwałych w budowie.
11. Inwentaryzacja może być przeprowadzona:
1
1
.
a) w formie:  okresowej (np. rocznej, której wymaga ustawa o rachunkowości),
 doraz
nej (okolicznościowej), na ogół w drodze spisu z natury;
b) metodą inwentaryzacji:
 pełnej,
 ciągłej,
 uproszczonej.
wrzesień 2009 BIBLIOTEKA KSI
GOWEGO nr 9(21)
76 Przeprowadzanie i rozliczanie inwentaryzacji rocznej
12. Typową formą inwentaryzacji okresowej pełnej jest roczna inwentaryzacja
1
2
.
aktywów i pasywów stanowiąca spełnienie wymagań ustawy o rachunkowości. In-
wentaryzacja pełna polega na ustaleniu rzeczywistego stanu na określony dzień
wszystkich aktywów i pasywów, (gdy chodzi o określone pole spisowe  wszystkich
składników znajdujących się w tym polu).
13. Inwentaryzacja doraz
na (okolicznościowa) przeprowadzana jest w przypad-
1
3
.
kach zaistnienia określonych okoliczności, głównie w drodze spisu z natury. Oko-
licznościami wymagającymi dokonania tego typu inwentaryzacji mogą być:
a) wypadki losowe (pożar, powódz
, zalanie, kradzież z włamaniem itp.),
b) potrzeba kontroli i rozliczenia osób materialnie odpowiedzialnych (spis z natu-
ry przeprowadzony w terminie niezapowiedzianym, np. w celu skontrolowania
przydatności nowozatrudnionych, a więc jeszcze niesprawdzonych pracowni-
ków),
c) zmiany osób materialnie odpowiedzialnych lub współodpowiedzialnych za po-
wierzone im składniki majątkowe (np. zmiana obsady sklepu lub jej części,
dłuższy urlop, choroba),
d) kontrola zewnętrzna (np. kontrola skarbowa, badanie sprawozdania finanso-
wego),
e) likwidacja jednostki lub jej części (sklepu, stoiska, zakładu wytwórczego lub
usługowego, hotelu, restauracji, kawiarni, kiosku, bufetu, stołówki, ośrodka
wczasowego, hurtowni, magazynu itp.).
14. W przypadkach zmiany osób odpowiedzialnych oraz przyczyn losowych
1
4
.
i kontroli przydatności personelu spis z natury na ogół przeprowadza się metodą
pełną.
15. Na dzień zmiany osoby odpowiedzialnej materialnie można nie przeprowa-
1
5
.
dzać inwentaryzacji składników majątkowych, jeżeli zmiana następuje na krótki
czas (np. choroba lub urlop), a osoby odpowiedzialne materialnie wyraziły pisem-
ną zgodę na dalsze ponoszenie wspólnej odpowiedzialności materialnej za powie-
rzone im mienie (bez przeprowadzenia inwentaryzacji).
16. Dla zracjonalizowania prac inwentaryzacyjnych, a zwłaszcza uniknięcia
1
6
.
niedogodności zaabsorbowania dużej liczby pracowników w jednym okresie (co
może niekorzystnie odbić się na realizacji ich podstawowych zadań), zmniejszenia
pracochłonności czynności inwentaryzacyjnych (np. w grudniu na stanie znajduje
się dużo węgla i koksu, w lipcu zaś jest go mało lub nie ma w ogóle), a także rów-
nomiernego rozłożenia prac inwentaryzacyjnych na cały rok, może być przeprowa-
dzana inwentaryzacja ciągła, polegająca na sukcesywnym ustalaniu rzeczywiste-
go stanu poszczególnych  objętych inwentaryzacją  aktywów i pasywów, przy
czym różne grupy składników inwentaryzuje się na inny dzień.
17. Inwentaryzację ciągłą można przeprowadzać pod warunkiem zachowania
1
7
.
cyklu ustalonego w ustawie o rachunkowości i w niniejszej instrukcji, objęcia in-
wentaryzacją składników danego rodzaju, prowadzenia dla obejmowanych nią
składników ewidencji ilościowo-wartościowej, w przypadku zaś prowadzenia jej tyl-
ko wartościowo  obejmowania nią na dany dzień całego konkretnego pola (ob-
szaru) spisowego, np. całego sklepu, całej kawiarni.
www.bk.infor.pl
Przykładowa instrukcja inwentaryzacyjna
77
18. Inwentaryzacja uproszczona może być przeprowadzona, jeżeli skutki tego
1
8
.
uproszczenia nie wywrą istotnego, negatywnego wpływu na zapewnienie prawidło-
wego, jasnego i rzetelnego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej oraz
wyniku finansowego jednostki (patrz art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości). Przy
spełnieniu tego warunku uproszczenia powyższe mogą np. dotyczyć:
a) rezygnacji z uzyskiwania pisemnych potwierdzeń sald z tytułu:
 rozrachunków z kontrahentami (osobami fizycznymi) nieprowadzącymi ksiąg
rachunkowych,
 drobnych należności i zobowiązań,
 należności i zobowiązań objętych powództwem sądowym lub postępowa-
niem egzekucyjnym;
b) inwentaryzowanych książek, czasopism i innych druków znajdujących się w bi-
bliotece jednostki; uproszczenie polega na wyrywkowym porównywaniu zapi-
sów zamieszczonych w księdze inwentarzowej biblioteki ze stanem rzeczywi-
stym i kartami książek lub czytelników; fakt dokonania takiego porównania
potwierdza się podpisami osób uczestniczących w inwentaryzacji złożonymi
pod informacją o dacie i zakresie inwentaryzacji, wniesioną na piśmie do księ-
gi inwentarzowej biblioteki (uwaga: jednostka nie stosuje uproszczeń w zakre-
sie inwentaryzacji biblioteki określonych w rozporządzeniu Ministra Kultury
i Dziedzictwa Narodowego z dnia 5 listopada 1999 r. w sprawie zasad ewiden-
cji materiałów bibliotecznych  Dz.U. Nr 93, poz. 1077 z póz
n. zm.);
c) inwentaryzowanych wydawnictw w księgarniach w drodze ujmowania  ewiden-
cjonowanych jedynie wartościowo  w arkuszach (kartach) spisowych, w jednej
pozycji wszystkich książek o tej samej cenie bez względu na tytuły i autorów,
d) jednostkowej lub małoseryjnej produkcji w toku, przy której uproszczenie będzie
polegało na porównaniu danych ewidencji księgowej ze stanem faktycznym oraz [ Pobierz całość w formacie PDF ]