[ Pobierz całość w formacie PDF ]
drzewa, tak samo jak wszelkie święte formy jednoczą się w obraz wyższego człowieka.
Mówi o tym przytoczony niżej fragment:
«Czym jest to drzewo, o którym mówiÅ‚eÅ›»? RzekÅ‚ mu: «Moce Boga uÅ‚ożone sÄ… jedna nad drugÄ… na
podobieństwo drzewa. Jak drzewo wydaje owoc dzięki wodzie, tak Bóg za pomocą wody powiększa siły
drzewa».
«A czym jest woda Boga?» - «To Chochma, MÄ…drość, zaÅ› to (owoce) sÄ… dusze sprawiedliwych, które
wylatujÄ… ze zródÅ‚a, zmierzajÄ… w stronÄ™ wielkiego kanaÅ‚u, wznoszÄ… siÄ™ i przylegajÄ… do drzewa». - «A jak ono
kwitnie?» - «Za poÅ›rednictwem Izraelitów. Kiedy sÄ… dobrzy i sprawiedliwi, Szechina mieszka wÅ›ród nich,
przebywa w ich uczynkach dla Boga i sprawia, że sÄ… pÅ‚odni i liczni» 43.
Widzimy, że w tym tekście wszystkie siły Boga tworzą wielkie kosmiczne drzewo, z którego pochodzą
dusze sprawiedliwych; drzewo ożywiane wodą ze zródła, które jest niczym innym (na co wskazują równoległe
fragmenty) niż Mądrością, czyli drugą sefirą. Drzewo reprezentuje siedem sił działających podczas stworzenia,
których korzenie stanowi trzecia jednostka, Bina. Jest ono również drzewem dusz. Bahir potwierdza też, że jeśli
Izraelici na to zasługują, Bóg sprawia, że drzewo rodzi nowe dusze sprawiedliwych: zauważmy, jak gładko ta
nowa mistyka sprzęga się z historią i losem narodu wybranego, a jednocześnie z eschatologią.
Określenie sefirot, które pózniej stanie się najczęściej używanym terminem na oznaczenie dziesięciu
zasadniczych przejawów boskich, użyte zostało w Sefer ha-Bahir tylko w jednym przypadku:, odnośnie
błogosławieństwa kapłańskiego, gdzie dziesięć palców kapłana jest interpretowanych jako aluzja do dziesięciu
41
Zob. G. Scholem, Les origines de la Kabbale, Paryż 1966, str. 108-136.
42
Le Bahir § 5 (Wyd. M. Margaliot, Jerozolima 1951) używa nawet wyrażenia ha-Male, peÅ‚nia , które w powiÄ…zaniu z symbolikÄ… Tory
jest utożsamiane z pierwotnym zródłem.
43
Sefer ha-Bahir § 119.
sefirot, za pomocą których zapieczętowane zostały niebiosa i ziemia i które odpowiadają również dziesięciu
przykazaniom Dekalogu. Terminu tego księga nie łączy z wyrazem safar, liczyć", lecz z sappir szafir". Sefirot
odzwierciedlają blask boskości. Powoływano się przy tym na werset XIX, 2 Psalmów: Niebiosa opowiadają,
mesapperim, ChwaÅ‚Ä™ Boga", przez który rozumiano, że w jasnoÅ›ci niebios przejawia siÄ™ ChwaÅ‚a boża (§ 124-
125).
Na określenie eonów w Sefer ha-Bahir używa się najczęściej wyrazu ma'amarot, czyli słowa", w sensie
logoi, bądz też middot, rozumiane nie jako atrybuty, lecz jako szczególne przejawy boskości. Językiem metafor
ksiÄ™ga opowiada o szeÅ›ciu piÄ™knych naczyniach, kelim na'im (§ 56) lub o trzech pierwszych dniach stworzenia
(§ 135), o gÅ‚osach usÅ‚yszanych na Synaju, o dziesiÄ™ciu królach (§ 27) lub też o koronach noszonych przez
króla". Należy dodać, że Bahir nie odróżnia wyraznie sefirot od Boga, którego one reprezentują.
W księdze tej zaznacza się już różnica między trzema wyższymi sefirot a siedmioma niższymi mimo pewnej
płynności, jeśli chodzi o zakres poszczególnych sefirot. Pierwszą jednostką jest Keter Eljon - Najwyższa
Korona (§ 141), oznaczana także jako Machszawa - MyÅ›l Boga, z zasady nieograniczona (§ 79), której w jakiÅ›
sposób odpowiada myÅ›l czÅ‚owieka nie majÄ…ca ni kresu, ni zakoÅ„czenia" (§ 70). DrugÄ… nazwano Chochma. Ma
ona blizniaczkę w postaci ostatniej jednostki - Chochmat Elohim, czyli Mądrości Bożej. Odnajdujemy tu
najwyrazniej echo doktryny podwójnej Sophia, wykładanej w gnostycznej szkole Walentyna. Gnostycy bowiem
wyróżniali Mądrość umieszczoną w najwyższej części pleromy i inną, umieszczoną na jej dolnej granicy,
pozostającą w związku z dziewicą światłości". Dokładnie taką samą topografię odnajdujemy w Sefer ha-Bahir
(§ 62-63). Druga sefira jest ponadto poczÄ…tkiem", a także pierwotnÄ… TorÄ…".
Trzeci logos - Bina, uznano za Matkę Zwiatów, z której bierze początek siedem niższych sefirot. Jednostkę
tÄ™ utożsamiono też z bojazniÄ… bożą oraz z pierwotnym Å›wiatÅ‚em i przyszÅ‚ym Å›wiatem (§ 160). Wszystkie
powyższe identyfikacje i mnóstwo innych wynikają z mistycznej egzegezy wersetów Pisma lub tekstów
agadycznych.
Siedem niższych logoi utożsamionych zostało z siedmioma głosami, poprzez które dokonało się objawienie
(§ 45) lub też z siedmioma dniami pierwszego tygodnia (§ 81). W oparciu o tych siedem form wprowadzono
również odpowiedniość między członkami człowieka z naszego świata a częściami ciała pierwszego człowieka
(§ 82, § 168, § 172).
Jeśli chodzi o szczegóły, siedem sefirot oznaczono kombinacją symboli antropologicznych,
kosmologicznych, moralnych lub też zaczerpniętych z tekstów Merkawy. Tak więc czwarty i piąty logos są
prawÄ… i lewÄ… stronÄ… Boga, z których wywodzÄ… siÄ™ Chajjot i Serafam (§ 145), natomiast szósta jednostka
odpowiada tronowi ChwaÅ‚y (§ 146). Jako cechy, czyli middot, te trzy jednostki odpowiadajÄ… Chesed - Aasce,
[ Pobierz całość w formacie PDF ]